Służebność drogi koniecznej – co musisz wiedzieć?
Służebność drogi koniecznej to istotne zagadnienie w prawie nieruchomości, szczególnie w sytuacjach, gdy nieruchomość nie ma dostępu do drogi publicznej. Jej ustanowienie pozwala zapewnić dojazd lub dojście do posesji, co jest kluczowe zarówno dla właścicieli prywatnych, jak i przedsiębiorstw.
Jakie są problemy kiedy nie masz dostępu do drogi publicznej?
Kupowanie nieruchomości bez dostępu do drogi publicznej czy też posiadanie nieruchomość bez prawnego dostępu do drogi publicznej rodzi problemy:
- To problem w dojściu i/lub dojeździe do działki.
- To problem w doprowadzeniu mediów do działki.
- To problem w uzyskaniu zgody na budowanie czegokolwiek na tej działce.
Co to jest służebność drogi koniecznej?
Służebność drogi koniecznej to prawo, które umożliwia właścicielowi nieruchomości (władnącej) korzystanie z części gruntu należącego do innej osoby (nieruchomość obciążona), aby zapewnić dostęp do drogi publicznej. Prawo to może być ustanowione dobrowolnie, na mocy porozumienia między stronami, lub sądownie.
Kiedy można ubiegać się o służebność?
- Brak dostępu do drogi publicznej – jest to podstawowy warunek. Dostęp musi zapewniać dojście piesze, dojazd pojazdami oraz ewentualny przepęd zwierząt.
- Brak możliwości porozumienia między stronami – jeśli negocjacje zakończą się niepowodzeniem, wniosek można złożyć w sądzie.
Jak ustanowić służebność drogi koniecznej?
- Umowa notarialna: najbardziej efektywny sposób, wymagający zgody obu stron. Taka umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego.
- Postępowanie sądowe: jeśli porozumienie jest niemożliwe, sąd może zarządzić ustanowienie służebności z najmniejszym obciążeniem nieruchomości obciążonej. Wniosek składa się w sądzie właściwym dla położenia nieruchomości.
- Zasiedzenie: możliwe, gdy korzystanie z drogi trwa przez co najmniej 20 lat w dobrej wierze lub 30 lat w złej wierze.
Koszty związane z ustanowieniem służebności
Koszty zależą od trybu ustanowienia służebności:
- Koszty notarialne – w przypadku umowy.
- Opłaty sądowe – przy postępowaniu sądowym.
- Wynagrodzenie – często właściciel nieruchomości obciążonej ma prawo do rekompensaty.
Najczęstsze problemy
- Spory o przebieg drogi – zazwyczaj rozstrzygane są przez biegłego geodetę.
- Szerokość drogi koniecznej – musi być „odpowiednia”, co jest definiowane indywidualnie w zależności od potrzeb użytkowników i lokalnych przepisów technicznych.
Droga konieczna musi być jak najmniej kłopotliwa dla właściciela gruntu przez który przebiega. Służebność może zostać zniesiona, można ją rozszerzyć lub zawęzić.
Adam Lebiedziński
Biuro nieruchomości w Warszawie